Tweet |
Suriye'de 1963'te iktidarı ele alan Baas Partisinin 61 yıllık kan, zulüm ve gözyaşıyla dolu iktidarı muhaliflerin başlattığı 12 gün süren "Özgürlük Şafağı" operasyonuyla sona erdi. 13 yıldır iç savaşın sürdüğü binlerce insanın Beşar Esad rejimi tarafından katledildiği, milyonlarca insanın ise mülteci olarak yaşamaya başladığı dönem, Şam'ın muhaliflerin eline geçmesiyle sonuçlandı.
Beşar Esad'ın babası Hafız Esad'ın parti içi darbeyle 1971'de iktidarı ele geçirerek başladığı, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ve ailesinin Rusya'ya sığınarak artık bir mülteci halinde hayatına devam edeceği olayların başlangıcı ise 2011 yılına dayanıyor.
17 Aralık 2010'da Tunus'ta başlayan ve Arap dünyasının geneline yayılan olaylar 2011'de Suriye'ye de sıçradı. Esad'ı mülteci haline getiren halk ayaklanmaları 15 Mart 2011'de bir grup öğrencinin duvara 'Ey doktor şimdi sıra sende' yazmasıyla başladı. Öğrencilerin duvara yazdığı bu sözler Suriye Lideri Beşar Esad'a yönelikti.
O duvar yazısından sonra başlayan protestolar, rejim askerlerinin halka ateş açmasıyla iç savaşa dönüştü. Suriye askerleri, kendi halkına karadan kurşun, havadan ise bomba yağdırdı. 500 bine yakın insanın öldüğü, 13 yıllık iç savaşta milyonlarca insan rejim katliamından kaçarak ülkesini terk etti.
Ancak Rusya ve İran destekli Esad, 2011 yılında başlayan isyan ve ayaklanmalara 8 Aralık 2024'e kadar dayanabildi. Muhaliflerin 27 Kasım'da başlattığı 12 gün süren "Özgürlük Şafağı" operasyonu sonrası Beşar Esad ülkenin büyük bir bölümünde kontrolü kaybetti. Muhalifler Şam'a ilerlerken Esad Rusya'ya sığındı. Muhalifler ise Şam'ı teslim almasıyla birlikte 61 yıllık kanlı Baas rejimi ve 53 yıllık Esad ailesi iktidarı sona ermiş oldu.
Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye'de 1963'te darbeyle iktidara geldi. 1970'de yılında parti içi darbeyle Beşşar Esed'in babası Hafız Esed iktidarı ele geçirerek, 1971'de Suriye Devlet Başkanı oldu.
Beşşar Esed ise, babasının ölümü üzerine 2000'de Baas rejiminin başına geçti.
Esed ve Baas iktidarı, rejim karşıtı grupların başkent Şam'a girmesiyle sona erdi.
Suriye'de 7 yıl önce okullarının duvarına "Ey doktor (Beşşar Esed) şimdi sıra sende" yazarak halk ayaklanmalarının başlamasına vesile olan öğrencilerden biri olan Muaviye Sayasna, geçtiğimiz yıllarda Anadolu Ajansı'na açıklamalarda bulunmuştu.
"Ben ve arkadaşlarım duvarlara yazı yazmaya başladığımızda Tunus’ta ve Mısır'daki devrimlerden etkilenmiştik." diyen Sayasna şu ifadeleri kullanmıştı;
Duvara 'Ey doktor şimdi sıra sende' yazdık. Yazıyı yazmamızın sebebi, okulun yanında bir polis nöbet kulübesi kurulması ve nöbet tutan polislerin kulübenin önünden geçtiğimizde bizi taciz etmeleriydi. İki-üç gün sonra konu rejim tarafından araştırıldı ve yazıyı yazanların biz olduğumuz ortaya çıktı.
Evlerimize baskın yaparak bizi gözaltına aldılar ve ayrı ayrı koğuşlara koydular. Sonra bize bunu yazdıranın kim olduğunu itiraf ettirmek için çok şiddetli işkence yaptılar. Bazılarımızı duvara astılar, parmaklarını kırdılar, elektrikli sopalarla vurdular. Ailelerimiz nerede olduğumuzu bilmiyorlardı.
Kendisi ve arkadaşı Ahmed'in suçu üstlendiğini söyleyen Sayasna "Bunun üzerine diğer üç arkadaşımız serbest bırakıldı. Biz içeride kaldık. İçeriğini bilmediğimiz bir kağıda imza attırdılar. Rejim işkencelerden sonra bizi hapse attı. Kısa süre sonra gösteriler patlak verdi ve rejim bizi serbest bıraktı. Bu yazılardan dolayı hiç alakası olmayan kişiler de tutuklandı." şeklinde konuşmuştu.
Esad zulmünün ardından muhaliflerin safına geçtiğini ve savaşmaya başladığını ifade eden Sayasna sözlerini şöyle sonlandırmıştı;
Rejimin düşmesini, Suriye'nin eski halinden daha iyi duruma gelmesi umuyorum. Ülkeden kaçmak zorunda kalan insanların ve arkadaşlarımın geri dönmelerini ümit ediyorum.
Duvara yazmamızın üstünden 7 yıl geçti. Pişman değilim. Yaptığımla gurur duyuyorum. Çünkü rejimin gerçek yüzünü gördük. Büyüklerimiz rejimin nasıl olduğunu biliyorlardı ama bir şey yapamıyorlardı. Biz duvara yazdık ve devrim başladı.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 16 | 14 | 0 | 2 | 47 | 19 | 44 | +28 |
2 | Fenerbahçe | 16 | 11 | 2 | 3 | 40 | 15 | 36 | +25 |
3 | Samsunspor | 16 | 9 | 4 | 3 | 29 | 17 | 30 | +12 |
4 | Göztepe | 16 | 8 | 4 | 4 | 31 | 21 | 28 | +10 |
5 | Eyüpspor | 17 | 7 | 4 | 6 | 25 | 18 | 27 | +7 |
6 | Beşiktaş | 16 | 7 | 4 | 5 | 25 | 18 | 26 | +7 |
7 | Başakşehir FK | 16 | 6 | 5 | 5 | 27 | 23 | 23 | +4 |
8 | Gaziantep FK | 16 | 6 | 7 | 3 | 22 | 24 | 21 | -2 |
9 | Antalyaspor | 16 | 6 | 7 | 3 | 20 | 28 | 21 | -8 |
10 | Kasımpaşa | 16 | 4 | 4 | 8 | 22 | 23 | 20 | -1 |
11 | Konyaspor | 16 | 5 | 6 | 5 | 18 | 23 | 20 | -5 |
12 | Çaykur Rizespor | 16 | 6 | 8 | 2 | 16 | 25 | 20 | -9 |
13 | Trabzonspor | 16 | 4 | 5 | 7 | 24 | 22 | 19 | +2 |
14 | Sivasspor | 17 | 5 | 8 | 4 | 20 | 27 | 19 | -7 |
15 | Alanyaspor | 16 | 4 | 6 | 6 | 16 | 19 | 18 | -3 |
16 | Kayserispor | 16 | 3 | 7 | 6 | 16 | 32 | 15 | -16 |
17 | Bodrum FK | 16 | 4 | 10 | 2 | 12 | 22 | 14 | -10 |
18 | Hatayspor | 16 | 1 | 9 | 6 | 14 | 27 | 9 | -13 |
19 | Adana Demirspor | 16 | 2 | 12 | 2 | 15 | 36 | 5 | -21 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kocaelispor | 17 | 11 | 4 | 2 | 27 | 18 | 35 | +9 |
2 | Bandırmaspor | 17 | 9 | 2 | 6 | 25 | 15 | 33 | +10 |
3 | Fatih Karagümrük | 17 | 9 | 4 | 4 | 33 | 17 | 31 | +16 |
4 | Erzurumspor FK | 17 | 9 | 6 | 2 | 22 | 14 | 29 | +8 |
5 | Keçiörengücü | 17 | 7 | 4 | 6 | 23 | 18 | 27 | +5 |
6 | Iğdır FK | 17 | 7 | 6 | 4 | 22 | 18 | 25 | +4 |
7 | Amed SK | 17 | 6 | 4 | 7 | 19 | 17 | 25 | +2 |
8 | Çorum FK | 17 | 6 | 4 | 7 | 19 | 17 | 25 | +2 |
9 | İstanbulspor | 17 | 7 | 7 | 3 | 27 | 21 | 24 | +6 |
10 | MKE Ankaragücü | 17 | 7 | 7 | 3 | 23 | 18 | 24 | +5 |
11 | Manisa FK | 17 | 7 | 8 | 2 | 21 | 21 | 23 | 0 |
12 | Pendikspor | 17 | 6 | 6 | 5 | 21 | 21 | 23 | 0 |
13 | Gençlerbirliği | 17 | 6 | 6 | 5 | 17 | 19 | 23 | -2 |
14 | Esenler Erokspor | 17 | 6 | 7 | 4 | 24 | 21 | 22 | +3 |
15 | Boluspor | 17 | 6 | 7 | 4 | 22 | 21 | 22 | +1 |
16 | Ümraniyespor | 17 | 6 | 7 | 4 | 25 | 26 | 22 | -1 |
17 | Şanlıurfaspor | 17 | 6 | 8 | 3 | 25 | 27 | 21 | -2 |
18 | Sakaryaspor | 17 | 5 | 6 | 6 | 20 | 24 | 21 | -4 |
19 | Adanaspor | 17 | 3 | 9 | 5 | 16 | 33 | 14 | -17 |
20 | Yeni Malatyaspor | 17 | 0 | 17 | 0 | 8 | 53 | 21 | -45 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Sarıyer | 17 | 12 | 0 | 5 | 37 | 7 | 41 | +30 |
2 | Batman Petrolspor | 17 | 13 | 4 | 0 | 34 | 14 | 39 | +20 |
3 | Altınordu | 17 | 10 | 2 | 5 | 34 | 14 | 35 | +20 |
4 | GMG Kastamonuspor | 17 | 10 | 2 | 5 | 30 | 15 | 35 | +15 |
5 | Adana 1954 Futbol Kulübü | 17 | 8 | 5 | 4 | 32 | 19 | 28 | +13 |
6 | İskenderunspor A.Ş. | 17 | 7 | 3 | 7 | 25 | 15 | 28 | +10 |
7 | 24Erzincanspor | 17 | 7 | 3 | 7 | 25 | 16 | 28 | +9 |
8 | Beykoz Anadolu | 17 | 8 | 6 | 3 | 25 | 23 | 27 | +2 |
9 | Fethiyespor | 17 | 7 | 5 | 5 | 23 | 19 | 26 | +4 |
10 | Kırklarelispor | 17 | 5 | 5 | 7 | 19 | 18 | 22 | +1 |
11 | İnegölspor | 17 | 4 | 6 | 7 | 16 | 19 | 19 | -3 |
12 | Kepezspor FAŞ | 17 | 5 | 8 | 4 | 20 | 24 | 19 | -4 |
13 | Isparta 32 Spor | 17 | 3 | 5 | 9 | 13 | 15 | 18 | -2 |
14 | 1461 Trabzon FK | 17 | 4 | 9 | 4 | 19 | 24 | 16 | -5 |
15 | Sincan Belediye Ankaraspor | 17 | 2 | 9 | 6 | 10 | 26 | 12 | -16 |
16 | Karaköprü Belediyespor | 17 | 2 | 10 | 5 | 18 | 32 | 11 | -14 |
17 | Altay | 17 | 3 | 12 | 2 | 13 | 38 | 8 | -25 |
18 | Hes İlaç Afyonspor | 17 | 0 | 16 | 1 | 6 | 61 | 2 | -55 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Bursaspor | 15 | 12 | 0 | 3 | 34 | 4 | 39 | +30 |
2 | Düzcespor | 15 | 8 | 3 | 4 | 23 | 13 | 28 | +10 |
3 | Karşıyaka | 15 | 8 | 3 | 4 | 22 | 14 | 28 | +8 |
4 | Belediye Kütahyaspor | 15 | 8 | 4 | 3 | 26 | 16 | 27 | +10 |
5 | Silifke Belediye Spor | 15 | 7 | 3 | 5 | 27 | 15 | 26 | +12 |
6 | Muş Spor Kulübü | 15 | 6 | 2 | 7 | 15 | 10 | 25 | +5 |
7 | Kahramanmaraşspor | 15 | 6 | 5 | 4 | 16 | 15 | 22 | +1 |
8 | Bornova 1877 | 15 | 5 | 4 | 6 | 26 | 24 | 21 | +2 |
9 | Anadolu Üniversitesi | 15 | 5 | 5 | 5 | 16 | 13 | 20 | +3 |
10 | 23 Elazığ Futbol Kulübü | 15 | 4 | 6 | 5 | 10 | 14 | 17 | -4 |
11 | Kırşehir Futbol SK | 15 | 4 | 7 | 4 | 16 | 24 | 16 | -8 |
12 | Tokat Bld Plevnespor | 15 | 3 | 6 | 6 | 10 | 16 | 15 | -6 |
13 | Artvin Hopaspor | 15 | 3 | 6 | 6 | 8 | 19 | 15 | -11 |
14 | Kuşadasıspor | 15 | 3 | 11 | 1 | 13 | 27 | 10 | -14 |
15 | Bulvarspor | 15 | 1 | 8 | 6 | 13 | 30 | 9 | -17 |
16 | Ergene Velimeşe | 15 | 1 | 11 | 3 | 3 | 24 | 6 | -21 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
03/01/2025 | Alanyaspor | vs | Konyaspor |
03/01/2025 | Çaykur Rizespor | vs | Beşiktaş |
04/01/2025 | Adana Demirspor | vs | Başakşehir FK |
04/01/2025 | Antalyaspor | vs | Eyüpspor |
04/01/2025 | Galatasaray | vs | Göztepe |
04/01/2025 | Samsunspor | vs | Trabzonspor |
05/01/2025 | Kasımpaşa | vs | Gaziantep FK |
05/01/2025 | Bodrum FK | vs | Kayserispor |
05/01/2025 | Fenerbahçe | vs | Hatayspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
05/01/2025 | Adanaspor | vs | Amed SK |
05/01/2025 | Bandırmaspor | vs | Manisa FK |
05/01/2025 | Fatih Karagümrük | vs | Pendikspor |
05/01/2025 | İstanbulspor | vs | Esenler Erokspor |
05/01/2025 | Kocaelispor | vs | Iğdır FK |
05/01/2025 | MKE Ankaragücü | vs | Keçiörengücü |
05/01/2025 | Sakaryaspor | vs | Gençlerbirliği |
05/01/2025 | Şanlıurfaspor | vs | Çorum FK |
05/01/2025 | Ümraniyespor | vs | Erzurumspor FK |
05/01/2025 | Yeni Malatyaspor | vs | Boluspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
18/01/2025 | İnegölspor | vs | Altınordu |
18/01/2025 | Sincan Belediye Ankaraspor | vs | Batman Petrolspor |
19/01/2025 | Afyonspor Kulübü | vs | Sarıyer |
19/01/2025 | Beykoz Anadolu | vs | İskenderunspor A.Ş. |
19/01/2025 | GMG Kastamonuspor | vs | Fethiyespor |
19/01/2025 | Isparta 32 Spor | vs | 1461 Trabzon FK |
19/01/2025 | Kepezspor FAŞ | vs | Adana 01 Futbol Kulübü |
19/01/2025 | Kırklarelispor | vs | Karaköprü Belediyespor |
19/01/2025 | 24Erzincanspor | vs | Altay |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
18/01/2025 | Silifke Belediye Spor | vs | Ergene Velimeşe |
19/01/2025 | Belediye Kütahyaspor | vs | Tokat Bld Plevnespor |
19/01/2025 | Bulvarspor | vs | Bornova 1877 |
19/01/2025 | Bursaspor | vs | Düzcespor |
19/01/2025 | Kahramanmaraşspor | vs | Muş Spor Kulübü |
19/01/2025 | Kırşehir Futbol SK | vs | Karşıyaka |
19/01/2025 | Kuşadasıspor | vs | Anadolu Üniversitesi |
19/01/2025 | 23 Elazığ Futbol Kulübü | vs | Artvin Hopaspor |