Kendini gerektiğinden fazla sevme,üstün görme durumuna narsizm denir. Aşırıya kaçılmadığı müddetçe insan sağlığı için gerekli olan bu durum belirli bir düzeyden sonra psikolojik rahatsızlığa dönüşebilir. Narsist kişiler genellikle çevresinde bulunan insanlar ile yeteri kadar empati kuramadığı ve onların duygu düşüncelerini önemsemediği için sürekli sorun ve çatışma yaşarlar.

Neredeyse her insanda bir parça narsist durumlar vardır diyebiliriz.Ancak burda bu durumun seviyesi çok önemli.Aşırı yaşanan durumlar varsa, bu durum tehlikeli de olabilir. Narsist insanlar kendilerine aşırı güvenir, dikkat çekmeyi sever ve diğer insanlar için çok az empati duyarlar. Aslında, bu özgüven çemberinin altında düşük özgüven, üzüntü veya yetersizlik duyguları, kalıcı ilişki kuramama, sürekli onay ihtiyacı duyan savunmasız bir kişilik vardır. Narsisizmin klinik karşılığı narsistik kişilik bozukluğudur. Bu, kalıcı ve psikolojik bir durumdur, kişilerde işlev bozukluğuna neden olur.

Bir kişiyle tanışıyorsunuz, her şey çok yolunda ve tüm güzel duygular hep sizi mutlu ediyor. Gidilen yerler, süprizler, kaçamaklar, romantik yemekler derken ayağı yerden kesilmiş bir prenses gibi hissetmeye başlıyorsunuz.

EVLENİNCE DEĞİŞİR YANILGISI

İnci, Ahmet’'le üniversite zamanında tanıştığında tam da böyle hissetmişti. Ahmet hep bir anda gelip türlü süprizler yapar, hep aşk dolu bakışları, centilmenlikleri İnci’'nin başını döndürüyordu. İnci için karşısına Ahmet’'in çıkması büyük bir şanstı. Çünkü tam da çok acılar yaşadığı bir ilişkiden çıkmıştı ve ona göre tam da hak ettiği ilişkiyi yaşamaktaydı. Üniversite bitti ve işler ciddileşmeye başlayınca Ahmet’'te değişen bazı şeyler vardı. Arabaya binerken kapıları açan, sürekli güzel sözler söyleyen o kişi gitmişti ve artık romantik süprizler de yapmıyordu. Yine de İnci bu duruma çok takılmak istemedi. Aklında hep ilk yarattığı Ahmet vardı ve o İnci’'ye göre şu anda evlilik durumlarından dolayı stresli olduğunu düşünüyordu. Evlenince böyle olmayacaktı. Çünkü kısa dönemdir böyle olmaya başlamıştı. Evlenince yine Ahmet ona türlü süprizler yapar ve kendini çok iyi hissetmesini sağlardı. Derken evlendiler fakat değişen herhangi bir durum yoktu. Hatta daha da kötüsü olmuş, Ahmet hep İnci’'ye beceriksiz olduğunu, annesi gibi yemek yapamadığını, yanına yakışmadığını da söylemeye başlamıştı. Peki o romantik ,sürprizler yapan Ahmet neredeydi? Neler olmuştu? Neden değişmişti?

SİZİ KENDİSİNE LAYIK GÖRÜR!

Sürekli sizle ilgili övgü dolu sözcükler, tüm ilgi ve odağının sizde olması... Sizi, sizden çok düşünen bir kişinin olması. Söylenen bu sözcükler ne kadar güzel görünse de tehlike çanlarının da çaldığı bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü benzer tabloların sonu hep hayal kırıklığı. Yani o prensesin aynı bir külkedisine yavaş yavaş dönüşümü olmaktadır. Bu tarz kişiler genellikle narsisizm kişilik bozukluğu olan insanlardır. Narsist bireyin sizi seçme sebebi aslında kendisine layık bulduğu için yani kendi isteklerini gerçekleştirebilecek kişi siz olduğunuz içindir. Narsistik kişilik bozukluğu olan kişiler kendilerini oldukça değerli ve özel biri olarak hissetmek isterler.

NARSİSTİK KİŞİLİKLERİN ÖZELLİKLERİ

1- HER KONUDA EN İYİ BİLEN KİŞİLER ONLARDIR: Her konuda en çok bilen kişiler onlardır. Konunun gerçek uzmanı siz olsanız da eğer ona karşı çıkan bir fikri savunursanız sizi hemen değersizleştirmeye ve aşağılamaya başlar.Her şeyin uzmanı onlardır.

2- 'EN' KELİMESİ ONLARI ÖZETLER NİTELİĞİNDE: İlgi görme ve beğenilme onları hep besleyen bir besin gibidir. Eşsiz, bulunmaz, ideal kişi olduklarını düşündüklerinden dolayı diğer tüm insanların da onları öyle görmesini beklerler. Kendi benliklerine olan saygıları çok kırılgan olduğu için de sürekli olarak kendilerinin çok iyi işler yaptığını ve kıymetli kişiler olduklarını vurgulamaya çalışırlar.

3- ZAMANLA ASIL OLDUKLARI KİŞİYE DÖNÜŞÜRLER: Beğendikleri kişinin ilgisini ve övgü dolu sözcüklerini kazanmak için ellerinden geleni yapar ve kendilerini bulunmaz bir hint kumaşı olarak gösterebilirler. Fakat zamanla eleştiri almaya bile tahammülü olmayan bencil karakterlere dönüşürler.

4- KENDİLERİNİ HEP YÜCELTME EĞİLİMDEDİRLER: Narsistik kişiler bir anlamda hayatına aldıkları kişiyi sonraki  zamanlarda kendisine hayran bırakmak için zemin hazırlar. Tanıştıkları kişilerin beğenisini almak adına tüm güzel romantik planları ve tüm güzel sözleri kullanabilirler. Fakat karşıdaki kişiden de böyle yoğun bir tepki almazlarsa çok yoğun bir şekilde öfkelenirler. Topluma girdikleri anlarda çok özel olduklarını düşünen kişiler olduğu için 'normal insanlar' gibi sıra bekleyemez ,bekletilmekten hiç hoşlanmazlr.

5- DUYGUSAL ARZULARI KARŞILAMADA İSTEKSİZDİRLER: Empati yapamadıklarından dolayı başkalarının istek ve ihtiyaçlarını anlayamazlar,sadece bazı davranışları öğrendiklerinden anlıyormuş gibi davranırlar. Yaptıkları ve söyledikleriyle kişileri kırdıklarının farkında olmayabilir, hatta karşısındaki kişinin zayıf karakterli olduğunu düşünür. Duygusal yönde soğuk görünürler.

6- BAŞKALARINI ÇOK KISKANIRLAR: Diğer insanların kendinden başarılı oldukları durumları çok kıskandığından dolayı onların başarılarını ya değersizleştirir ya da basitleştirirler. Çünkü en başarılı, en özenilen kişi kendisi olmalıdır. Bu durumun başkasının yaşaması onun için çok acı vericidir.

7- ONDAN ÜSTÜN GÖRDÜĞÜ KİŞİLERLE ARKADAŞLIK KURAR: İlişki kurdukları, onun için saygın kişiler olmalıdır. Çünkü özel bu kişilerle kurduğu ilişki aynı zamanda kendi benlik saygısını da olumlu yönde etkiler.. Özel ve eşsiz olduklarını düşünmeleri de bu kişilerle arkadaş olmalarına neden olur.

NARSİSTİK KİŞİLİK BOZUKLUĞUNUN TEDAVİSİ VAR MI?

Narsistik bireyler için yardım alma fikri çok zordur. Yardım alma,destek görmeleri gerektiği fikri ile terapiye gelmeleri onlar için çok zorlayıcıdır. Bundan dolayı genel olarak terapi görme fikrini redederler. Fakat hayatta zorlandıkları bir durum yaşadıklarında, örneğin benliği zarar gördüğünde destek görmek için gelebilir. Ama amacı kendilerinde kusur bulmak için değil zedelenen benliklerini yükseltmek için olmaktadır. Çünkü bu kişiler kendilerinin mükemmel ve kusursuz olduklarını düşündüklerinden dolayı, sadece başka insanların onu anlama kapasitelerinin yetmediğini düşünürler. Bundan dolayı genelde tedaviye gelişleri aileleri sayesinde olur. Başvurdukları terapistten de sürekli ilgi, onay ve beğenilme beklerler. Eğer terapist bunu sağlamazsa tedaviyi ve terapisti reddedip sonlandırabilirler. Ancak terapist ve bu kişi arasında dengeli bir ilişki kurmayı başarabilirse tedaviye gelme ve tedaviye olumlu yanıt verme ihtimalleri yüksek olur.

Psikolog Yeliz ARDA